RENESANS - Manieryzm

Benvenuto Cellini

Solniczka króla Franciszka I, Benvenuto Cellini, Wiedeń
Perseusz, Loggia dei, Florencja, Benvenuto Cellini

Giovanni da Bologna zwany Giambologna

Merkury, Giambologna
Apennino, ogród w Pratolino, Giambologna
Porwanie Sabinek, Loggia dei Lanzi, Giambologna

Giorgio Vasari

Galeria Uffizi, Florencja, Giorgio Vasari
Studiolo (gabinet) Franciszka I Medici, Palazzo Vecchio, Florencja, Giorgio Vasari

Giulio Romano

Sala Psyche, Giulio Romano
Sala Gigantów, Giulio Romano
Palazzo del Te (pałac bogów), Mantua, Giulio Romano

Parmigianino

Autoportret w wypukłym lustrze, Parmigianino, Wiedeń
Madonna z długą szyją, Parmigianino

Jacopo Carrucci zwany Pontormo

Zdjęcie z krzyża, Pontormo
Nawiędzenie NMP, Pontormo

Agnolo Bronzino

Eleonore de Talego z Synem, Agnolo Bronzino
Alegoria czasu i miłości, Agnolo Bronzino
Portret Lukrecji Panciatichi, Agnolo Bronzino

Giuseppe Arcimboldo

Lato, Giuseppe Arcimboldo
Woda, Giuseppe Arcimboldo
Rudolf II jako Vertumnus, Giuseppe Arcimboldo

El Greco

Tryptyk z Modeny, El Greco
Pogrzeb hrabiego Orgaza, El Greco, Santo Tome
Widok Toledo nocą, El Greco
Chrystus uzdrawiający ślepego, El Greco
Zwiastowanie, El Greco
Pokłon pasterzy, El Greco
Chrzest Chrystusa, El Greco
Obnażenie z szat, El Greco, katedra w Toledo
Św. Franciszek, Siedlce, Muzeum Diecezjalne, El Greco
Otwarcie piatej pieczęci, El Greco
Laokoon, El Greco

Matthias Grünewald

Ołtarz z Isenheim, Muzeum w Kolmarze, Matthias Grünewald
Paweł Pustelnik, Matthias Grünewald
Kuszenie św. Antoniego, Matthias Grünewald
Koncert anielski, Matthias Grünewald

El Escorial, Juan Bautista de Toledo
Palazzo Vendramin Calergi, Wenecja
Biblioteka św. Marka, Wenecja, Jacopo Sansovino
Plac św. Marka w Wenecji

Teatr Olimpico, Vicenza
Basilica Palladiana, Piazza dei Signori, Vicenza
Villa Rotonda, Vicenza

Kościół il Redentore, Wenecja, Andrea Palladio
 Plan kościoła Il Redentore, Wenecja
4 Księgi o architekturze, Andrea Palladio
San Giorgio Maggiore, Wenecji, Andrea Palladio

Św.Hieronim w pracowni, Antonello da Messina

Procesja na placu św. Marka w Wenecji, Gentile Bellini
Pieta, Gentile Bellini


Giovanni Bellini

Doża Loredan, Giovanni Bellini
Kobieta z lustrem, Giovanni Bellini
Sacra conversazione, Giovanni Bellini
Madonna del Prato (Madonna  na łące), Giovanni Bellini

Burza, Giorgione, Muzeum Akademii w Wenecji
Śpiąca Wenus, Giorgione, Drezno

Tycjan Vecellio

Koncert wiejski, Tycjan Vecellio
Miłość ziemska i niebiańska, Tycjan Vecellio
Wniebowzięcie NMP, Tycjan Vecellio
Ludovico Ariosto, Tycjan Vecellio
Portret mężczyzny z rękawiczką, Tycjan Vecellio
Karol V na koniu pod Muhlbergiem, Tycjan Vecellio, Prado, Madryt
Portret Karola V w fotelu, Tycjan Vecellio
Paweł III Farnese, Tycjan Vecellio
Papież Paweł III z nepotami Alessandro i Ottavio Farnese, Tycjan Vecellio
Flora, Tycjan Vecellio
Kobieta z lustrem, Tycjan Vecellio
Wenus z Urbino, Tycjan Vecellio
Wenus i organista, Tycjan Vecellio
Danae, Tycjan Vecellio, di Capodimonte, Neapol
Bachanalia, Tycjan Vecellio
Bachus i Ariadna, Tycjan Vecellio
Wenus i Adonis, Tycjan Vecellio
Porwanie Europy, Tycjan Vecellio
Autoportret Tycjana Vecellio
Pokutujaca Maria Magdalena, Tycjan Vecellio
Cierniem koronowanie, Tycjan Vecellio
Pieta, Tycjan Vecellio

Paolo Caliari zwany Veronese

Wesele w Kanie Galilejskiej,  Veronese
Uczta w domu Szymona Lewiego, Veronese
Villa Barbaro, Veronese

Jacopo Robusti zwany  Tintoretto

Cud św. Marka,  Tintoretto
Wykradzenie ciała św. Marka, Tintoretto
Zuzanna i starcy, Tintoretto
Raj, Sala Wielkiej Rady, Dożów, Wenecji, Tintoretto
Boże Narodzenie, Tintoretto
Chrzest Chrystusa, Tintoretto
Ostatnia Wieczerza, Tintoretto
Portret admirała weneckiego, Tintoretto

Francja

Zamek w Blois
Klatka schodowa na dziedzińcu w Blois
Zamek, Chambord
Plan zamku w Chambord
Galeria Franciszka I, Rosso Fiorentino
Diana łowczyni, Rosso Fiorentino
Siostry Gabrielle d'Estrees i księżna de Villars, Rosso Fiorentino
Fontanna Niewiniątek, Jean Goujon, Paryż
Kariatydy, Jean Goujon, Luwr
Luwr, Paryż, Pierre Lescot
Zamek, Fontainebleau

Albrecht Dürer

Portret ojca, Albrecht Dürer
Portret matki, Albrecht Durer
Matka Barbara, Albrecht Durer
Albrecht Durer, Autoportret (w wieku 13 lat)
Autoportret z gałązką ostu, Albrecht Durer
Autoportret, Albrecht Durer, Madryt
Autoportret w futrze, Albrecht Durer
Chrystus jako Mąż Boleści, Albrecht Durer
Akt, Albrecht Durer
Cesarz Maksymilian, Albrecht Durer
Portret młodego mężczyzny, Albrecht Durer
Pokłon trzech króli, Albrecht Durer
Chrystus wśród uczonych w piśmie, Albrecht Durer
Adam i Ewa, Albrecht Durer, Prado, Madryt
Adam i Ewa, Albrecht Durer, miedzioryt
Rycerz śmierć i diabeł, Albrecht Durer
Melancholia, Albrecht Durer
Św. Hieronim w pracowni, Albrecht Durer
Wielkie studium trawy, Albrecht Durer
Młody zając, Albrecht Durer


Portret Marcina Lutra, Lucas Cranach starszy
Marcin Luter, Lucas Cranach starszy

Bitwa Aleksandra pod Issos, Albrecht Altdorfer

Hans Holbein młodszy

Martwy Chrystus, Hans Holbein młodszy
Portret Georga Gisze, Hans Holbein młodszy
Charles de Solier, Hans Holbein młodszy
Portret Erazma z Rotterdamu, Hans Holbein młodszy
Nicolaus Kratzer, Hans Holbein młodszy
Ambasadorowie, Hans Holbein młodszy
Portret Henryka VIII, Hans Holbein młodszy

Pałac Schwarzenbergów, Praga
Stary Ratusz, Lipsku
Ratusz, Antwerpii, Cornelis Floris

Pieter Bruegel Starszy

Upadek Ikara, Pieter Bruegel Starszy
Duże ryby zjadają małe, Pieter Bruegel Starszy
Walka karnawału z postem, Pieter Bruegel Starszy
Zabawy dziecięce, Pieter Bruegel Starszy
Przysłowia niderlandzkie, Pieter Bruegel Starszy
Triumf śmierci, Pieter Bruegel Starszy
Wieża Babel, Pieter Bruegel Starszy
Pokłon trzeck króli w zimowy pejzażu, Pieter Bruegel Starszy
Rzeź niewiniątek, Pieter Bruegel Starszy
Pochmurny dzień, Pieter Bruegel Starszy
Żniwa, Pieter Bruegel Starszy
Powrót stada, Pieter Bruegel Starszy
Wesele chłopskie, Pieter Bruegel starszy
Taniec chłopski, Pieter Bruegel starszy
Taniec pod szubienicą, Pieter Bruegel starszy
Kraina lenistwa, Pieter Bruegel
Ślepcy, Pieter Bruegel



SŁOWNIK

Maszkaron -

Rollwerk -

Ornament małżowinowo-chrząstkowy  -

Ornament okuciowy  -

Alegoria czasu i miłości, Agnolo Bronzino

Pokaz slajdów.

RENESANS - Sztuka renesansu

ARCHITEKTURA


-rozwój budownictwa świeckiego : ratusze, kamienice, pałace, 


RZEŹBA

- marmur
-portrety, akty, pomniki konne, rzeźby nagrobne

MALARSTWO

-fresk, malarstwo sztalugowe
-stosowanie perspektywy linearnej i powietrznej

Cechy Renesansu

• statycznośc
• harmonia
• umiarkowanie
• szlachetna dekoracja
• skcentowanie linii horyzontalnych (horyzontalizm)

DZIEŁA

Jan van Eyck

Madonna kanclerza Rolin, Jan van Eyck
Portret małżonków Arnolfinich, Jan van Eyck
Madonna kanonika Georgia van der Paele, Jan van Eyck
Ołtarz Gandawski, Jan van Eyck

Rogier van der Weyden

Sąd Ostateczny, Rogier van der Weyden
Św. Łukasz malujący Madonnę, Rogier van der Weyden
Tryptyk Ukrzyżowanie, Rogier van der Weyden
Zdjęcie z krzyża, Rogier van der Weyden
Dyptyk Ukrzyżowanie, Rogier van der Weyden

Hieronimus Bosch

Ogród rozkoszy ziemskich, Hieronim Bosch (Madryt, Muzeum Prado)
Wóz z sianem, Hieronim Bosch
Tryptyk, kuszenie św. Antoniego, Hieronim Bosch
Magik, Hireonim Bosch
Statek głupców, Hieronim Bosch
Leczenie głupoty, Hieronim Bosch
Chrystus niosący krzyż, Hieronim Bosch
Syn marnotrawny, Hieronim Bosch

 Hans Memling

Tryptyk Sądu Ostatecznego, Hans Memling, Muzeum Narodowe w Gdzńsku

Baptysterium San Giovanni, Florencja
Ofiara Izaaka, Lorenzo Ghiberti
Rajskie wrota, Lorenzo Ghiberti

Filippo Brunelleschi

Ofiara Izaaka,Filippo Brunelleschi
Ospedale degli Innocenti (szpital nieeinątek), Florencja, Filippo Brunelleschi
Piazza Santissima Annunziata, Florencja, Filippo Brunelleschi
Kaplica Pazzich, Florencja, Filippo Brunelleschi
Bazylika San Lorenzo, Florencja, Filippo Brunelleschi

Leon Battista Alberti

Palazzo Rucellai, Florencja, Leon Battista Alberti
Santa Maria Novella, Florencja, Leon Battista Alberti
Kościół Sant Andrea, Mantua, Leon Battista Alberti

Donatello

Uczta u Heroda, Donatello, Baptysterium w Sienie
Św. Maria Magdalena, Donatello
Św. Jerzy, Orsanmichele, Donatello
Pomnik konny Gattamelaty, Erasmo da Narni, Donatello, Padwa
Dawid, Florencja, Donatello

Masaccio

Grosz czynszowy, Masaccio
Święta Trójca, Masaccio , Santa Maria Novella, Florencja
Wygnanie z Raju, Masaccio

Piero della Francesca

Battista Sforza, Piero della Francesca
Książe Federico da Montefeltro, Piero della Francesca
Sen Konstantyna Wielkiego, Piero della Francesca
Biczowanie Chrystusa, Piero della Francesca
Madonna w otoczeniu Świętych, Piero della Francesca

Andrea Mantegna

Camera degli sposi, Mantua, Andrea Mantegna
Rodzina Gonzagów, Andrea Mantegna
Martwy Chrystus, Andrea Mantegna
Okulus, Camera degli sposi, Andrea Mantegna
Św. Sebastian, Andrea Mantegna

Sandro Botticelli

Mars i Wenus, Sandro Botticelli
Madonna Magnificat, Sandro Botticelli
Wiosna (Primavera), Sandro Botticelli
Narodziny Wenus, Sandro Botticelli
Pokłon trzech króli, Sandro Botticelli
Pallas i Centaur, Sandro Botticelli
Młoda kobieta, Sandro Botticelli
Odnalezienie martwego Holofernesa, Sandro Botticelli
Madonna z Dzieciątkiem, Św. Janem i Aniołem, Botticelli
Zmartwychwstanie, Sandro Botticelli
Powracajaca Judyta, Sandro Botticelli
Madonna z Dzieciątkiem i Aniołem, Botticelli

Leonardo da Vinci

Zwiastowanie, Leonardo da Vinci
Człowiek witruwiański, Leonardo da Vinci
Głowa starca i młodzieńca, Leonardo da Vinci
Autoportret,  Leonardo da Vinci
Studium anatomiczne, Leonardo da Vinci
Święta Anna Samotrzeć, Leonardo da Vinci
La Belle Ferroniere, Leonardo da Vinci
Madonna wśród skał ( w grocie), Leonardo da Vinci, Luwr, Paryż
Mona Lisa Gioconda, Leonardo da Vinci
Ostatnia Wieczerza, Leonardo da Vinci
Dama z gronostajem, Leonardo da Vinci, Muzeum Czartoryskich, Kraków
Bitwa pod Anghiari, Leonardo da Vinci

Michał Anioł Buonarotti

Sąd Ostateczny, kaplica sykstyńska, Michał Anioł Buonarotti
Pieta, Watykan, Michał Anioł Buonarotti
Madonna della Scala (Madonna przy schodach), Michał Anioł Buonarotti
Święta Trójca ze świętym Janem Chrzcicielem (Tondo Doni), Michał Anioł Buonarotti
Pieta Rondanini, Michał Anioł Buonarotti
Bitwa centaurów, Michał Anioł Buonarotti
Umierający jeniec, Michał Anioł Buonarotti
Niewolnik Atlas, Michał Anioł Buonarotti
Jeniec budzący się ze snu, Michał Anioł Buonarotti
Niewolnik, Michał Anioł Buonarotti
Plac Kapitoliński, Rzym, Michał Anioł Buonarotti
Pałac Senatu, Rzym, Michał Anioł Buonarotti
Palazzo Nuovo, Michał Anioł Buonarotti
Bazylika San Pietro in Vincoli
Medicea Laurenziana, Michał Anioł Buonarotti
Pijany Bachus, Michał Anioł Buonarotti
Pieta florencka, katedra florencka, Michał Anioł Buonarotti
Zwycięstwo, Michał Anioł Buonarotti
Bitwa pod Casciną, Michał Anioł Buonarotti
Nagrobek Giuliana księcia Nemours, Noc i Dzień
Nagrobek papieża Juliusza II, San Pietro in Vincoli
Mojżesz, Michał Anioł Buonarotti
Dawid, Michał Anioł Buonarotti
Nagrobek Lorenza, Jutrzenka i Zmierzch
Freski w Kaplicy Sykstyńskiej, Michał Anioł Buonarotti
Kaplica Sykstyńska, papież Sykstus IV

Rafael Santi

Madonna Sykstyńska, Rafael Santi
Zaślubiny NMP, Rafael Santi
Trzy Gracje, Rafael Santi
Madonna Belwederska, Rafael Santi
Madonna z Dzieciątkiem, Rafael Santi
Madonna ze szczygłem Rafael Santi
Madonna della sedia (Madonna przy krześle), Rafael Santi
Triumf Galatei, Rafael Santi
Donna Velata, Rafael Santi
Juliusz II, Rafael Santi
Fornarina, Rafael Santi
Baltazar Castiglione, Rafael Santi
Przemienienie pańskie, Rafael Santi
Parnaso, Stanza della Segnatura, Rafael Santi
Szkoła Ateńska, Stanza della Segnatura, Rafael Santi
Dysputa o najświętszym sakramencie, Stanza della Segnatura, Rafael Santi

Zwiastowanie NMP, Fra Angelico
Bitwa pod San Romano, San Uccello
Ostatnia Wieczerza, Andrea del Castagno
Starzec z wnuczkiem, Domenico Ghirlandaio
Św. Sebastian, Antonello da Messina
  Dawid, Andrea del Verrocchio
Chrzest Chrystusa, Andrea del Verrocchio
Tempietto San Pietro in Montorio, Donato Bramante
Wręczenie kluczy św. Pawłowi, Pietro Perugino, Kaplica Sykstyńska
Castello Sforzesco, Ludovico Sforza, Mediolan
Kościół Santa Croca, Florencja
Kościół San Spirito, Florencja
Palazzo Medici Riccardi, Florencja
Tempio Malatestiano, Rimini
Ołtarz Portinarich, Hans van der Goes
Palazzo Ducale, Urbino, Luciano Laurana
Grzech pierworodny, Hugo van der Goes


SŁOWNIK

Tryptyk -

Dyptyk -


Pokaz slajdów.

ŚREDNIOWIECZE - Sztuka gotycka

ARCHITEKTURA

-budowle sakralne (kościoły) i świeckie (zamki, kamienice, ratusze)
-nowe sklepienia: palmowe,sześciodzielne, wachlarzowe, sieciowe,piastowskie,  kryształowe, krzyżowo-żebrowe, gwiaździste
- systemy przyporowe
- wimpergi, sterczyny, żabki, maswerki, gargulce, rozety, kwiatony

RZEŹBA

- rzeźba kamienna, drewniana, polichromowana
- krucyfiksy, Piety, Piękne Madonny, Ukrzyżowania, Ołtarze

MALARSTWO

-malarstwo tablicowe (na desce)
-rozwój miniatury na kartach ewangeliarzy i kodeksów
-witraże



Gotyk narodził się we Francji

Cechy gotyku:

• strzelistość - wertykalizm
• ujednolicenie planu
• system przyporowy: przypory i łuki przyporowe
• sklepienie wsparte na rzebrach ze zwornikami
• system szkieletowy
• filary wiazkowe
• wykorzystanie światła -dematerializacja wnętrza
• chór z obejściem i wieńcem kaplic ulozonych promieniście
• łuk ostry
• unifikacja bryly i przestrzeni

DZIEŁA

Katedra w Strasburgu
Katedra Notre Dame w Amiens
Katedra Notre dame w Chartres
Katedra Notre Dame w Paryżu
Katedra Notre Dame w Reims, Szampania
Kaplica pałacowe Sainte - Chapelle (czyt. sant szapel), Paryż (kaplica dwupoziomowa)
Katedra w Rouen (czyt. luą), fasada
Katedra św. Piotra w Kolonii, Niemcy
Katedra w Canterbury
Katedra w Salisbury (czyt. salsbery)
Katedra w Wells
Łuki nożycowe, katedra w Wells
Kapitularz (sklepienie palmowe), katedra w Wells
Katedra w Exeter
Cambridge, King's Collage z kaplicą (fund. Henryk VIII)
Katedra św. Wita, Hradczany, projekt. Piotr Parler
Katedra św. Stafana, Wiedeń
Bazylika San Francesco w Asyżu
Siena
Katedra w Sienie, Giovanni Pisano
Katedra Santa Maria del fiore, Florencja, Arnolfo di Cambo
Palazzo Vecchio (stary pałac), Arnolfo di Cambio, Florencja
Pałac Ca d'Oro, Wenecja
Pałac Dożów, Wenecja
Ratusz w Brukseli, Leuven
Carcassonne (miasto)
Donżon (wieża obronna), Lublin
Sukiennice, Ypres
Szpital Beaune
Domy konstrukcji szachulcowych w Rouen
Most Karola, Praga
Frauenkirche, Monachium
Vincennes, donżon królów Francji
Brama Holsztyńska, Lubeka
Portal królewski, katedra w Chartres
Portal środkowy, katedra Notre Dame w Paryżu
Dobry Bóg, Amiens, portal główny
Złota Dziewica Vierge Doree (czyt. wirż dore), Amiens, portal połódniowy transeptu
Jeździec Bamberski, Bamberg
Grupy Zwiastowania i Nawiedzenia NMP, Reims
Panny Mądre i Panny Głupie, katedra w Magdeburgu
Pałac papieży, Awinion
Katedra Narodzin św. Marii w Mediolanie
Katedra w Naumburgu, Mistrz Naumburski
Ekkhart (Eckhart) i Uta, Mistrz Naumburki
Herman i Regelinda (figurki fundatorów), Mistrz Naumburski
Popiersie Piotra Parlera (Autoportret)
Karol IV i Anna Świdnicka
Studnia Mojżesza, Claus Sluter
Krucyfiks z Wrocławia
Pieta z Lubiążą
Piękna Madonna z Wrocławia
Piękna Madonna z Krużlowej
Sąd Ostateczny, Giotto
Sen Joachima, Giotto, Padwa
Spotkanie przy Złotej Bramie, Giotto, Padwa
Zwiastowanie, Simone Martini
Pieta z Awinionu
Kaplica Scrovegnich, Giotto
Madonna Rucellai, Duccio di Buoninsegna, katedra w Sienie
Wielka Maesta , Duccio di Buoninsegna, katedra w Sienie
Zwiastowanie NMP, Duccio
Widok Miasta, Ambrogio Lorenzetti, Sala Dziewięciu, Palazzo Pubblico, Siena
Alegoria dobrych i złych rządów, Pietro i Ambrogio Lorenzetti, Sala Dziewięciu, Palazzo Pubblico, Siena
Palazzo Pubbliko, Siena Simone Martini
Poliptyk Grudziądzki
Bardzo bogate godzinki księcia (Jana) de Berry, Bracia Limburg (Paul, Jan, Herman)
Apokarlipsa z Angers (czyt. anże), cykl gobelinów
Dama z jednorożcem, cykl gobelinów
Katedra we Wrocławiu (Ostrów Tumski)
Kościół franciszkanów, Kraków
Kościół św. Krzyża, Wrocław
Nagrobek Kazimierza Jagiellończyka, kaplica świętokrzyska, Wit Stwosz
Ołtarz Mariacki, Wit Stwosz, Kościół Mariacki, Kraków
Krucyfiks, Wit Stwosz, Kościół Mariacki, Kraków
Tumba biskupa Piotra z Bnina, katedra we Włocławku
Płyta Nagrobna prymasa Zbigniewa Oleśnickiego, Wit Stwosz
Tablica 10 Przykazań,Mistrz Dolnoniemiecki, Kościół Mariacki w Gdańsku
Księżna Salomea z Głogowa
Epitafium Wierzbięty z Branic
Opłakiwanie z Chomranic
Ołtarz Jerozolimski z kościoła Mariackiego w Gdańsku
Nagrobek Henryka IV Probusa
Nagrobek Władysława Łokietka
Nagrobek Kazimierza Wielkiego
Wnętrze grobu Kazimierza Wielkiego, Jan Matejko
Zamek krzyżacki, Malbork
Zamek wysoki, Malbork
Zamek Średni i Pałac Wielkiego Mistrza, Malbork
Zamek w Lidzbarku Warmiński
Barbakan, Warszawa,Jan Baptista z Wenecji
Katedra św. Jana, Warszawa
Zamek kopuły pomezańskiej, Kwidzyn
Zamek w Bolkowie
Ratusz we Wrocławiu
Kościół NMP na Piasku,Wrocław, Mistrz Peszko
Sklepienie piastowskie,   kościół NMP na Piasku  
III Katedra wawelska p. w. Stanisława i Wacława
Zamek królewski na Wawelu, Kraków
Kościół Bożego Ciała, Kraków
Collegium Maius, Kraków
Barbakan, Kraków
Kolegiata w Wiślicy
Katedra gnieźnieńska Wniebowzięcia NMP
Katedra w Poznaniu
Kolegiata Panny Marii, Ostrów Tumski, Poznań
Zamek krzyżacki, Radzyń Chełmiński
Kościół św. Janów, Toruń
Kościół św. Jakuba, Toruń
Kamienice szczytowe, Toruń
Ratusz, Toruń
Pelplin, kosciół cysterski, Pomorze
Kościół Mariacki, Gdańsk
Siedziba Bractwa św. Jerzego, Gdańsk
Kościół cystersów, Oliwa



SŁOWNIK

Notre Dame - fr. Naszej Pani, NMP

Donżon, stołp, stołb, słup - średniowieczna baszta obronna lub wieża, z wejściem na wysokości murów obronnych, mieściła skarbiec i stanowiła ostatni punkt oporu podczas oblężenia.- wierza obronna

Nagrobek tumbowy, tumba - kamienny grobowiec w kształcie skrzyni przykrytej płytą, zwykle z rzeźbionym wizerunkiem zmarłego

Gobelin, tapiseria - tkanina dekoracyjna jednostronna, naśladująca obraz

Predella - część ołtarza spoczywająca na mensie, stanowiąca podstawę retabulum. Może być rzeźbiona lub dekorowana malowidłem.


Pokaz slajdów.

ŚREDNIOWIECZE - Sztuka romańska

ARCHITEKTURA

Zamki, kościoły, kolegiaty, katedry, rotundy


RZEŹBA

posągi, płaskorzeźby (reliefy)(np. na drzwiach, kolumnach), rzeźba wykonana przez repusowanie (Złota Madonna z Essen)


MALARSTWO

miniatorskie


Biblia Pauperum (Biblia Ubogich), funkcje

• dydaktyczne - postulat czytelności przekazu
• komemorqacyjne - łatow zapadająca w pamięć, sugestywna
• dekoracyjne

DZIEŁA

Karol Wielki - posążek konny
Akwizgram, Pałac Karola Wielkiego
Kaplica pałacowa, Akwizgram
Sankt Gallen, klasztor
Brama cesarska, Lorsch
Kościół w Corvey
Ewangeliarz Ebbona, ewangelista Jan
Psałterz Utrechcki (fragment)
Meczet, Jerozolima ,,Kopuła na skale''
Wielki Meczet w Kardobie
Kościół opactwa Maria Laach w Eifel
Kościół opacki w Cluny
Campo dei Miracoli, Plac cudów, Piza
Tower, Londyn
Kościół San Miniato, Florencja
Tkanina z Bayeux
Kościół Santa Maria, Tahull
Ewangeliarz Ottona III
Trzy Marie u grobu
Złota Madonna z Essen
Madonna z Dzieciątkiem, Owernia, Francja
Tympanon kościoła w Vezelay
Ewa, Katedra w Autun, Mistrz Gislebertus
Drzwi (biskupa) Bernwarda
Figura kultowa ze Ślęży
Kopiec Krakusa, Kraków
Katedra, podziemia, misa chrzcielna, Poznań
Ostrów Lednicki
Grodzisko, Ostrów Lednicki, palatinum z kaplicą
Włócznia św. Maurycego
Rotunda NMP na Wawelu
Rotunda św. Mikołaja w Cieszynie
Opactwo benedyktynów w Tyńcu
Kościół św. Andrzeja w Krakowie
Zamek na Wawelu
Krypta św. Leonarda (na Wawelu)
Kolegiata w Tumie koło Łęczycy
Kolegiata św. Piotra w Kruszwicy
Drzwi płockie, Wrocław
Wzgórze św. Wojciecha, Strzelno
Rotunda św. Prokopa, Strzelno
Kolumny Cnót i Przywar
Czara Włocławska
Drzwi Gnieźnieńskie (fund. Mieszka Starego)

Styl Ramański

• duże, masywne budownictwo
• budowle orientowane z westwerkiem
• łuki półkoliste
• styl ciężki = piękny

SŁOWNIK

Rotunda - budowla w układzie centralnym, wzniesiona na planie koła. Składa się z jednego pomieszczenia przykrytego często kopułą, czasem z dobudowanymi apsydami. KLIK


Westwerk - (niem., dosł. dzieło zachodnie, skrzydło zachodnie) – rozbudowana, umieszczona poprzecznie do nawy, zachodnia część bazyliki w kościołach. (,czyli chór wraz z 2 wieżami to westwerk) KLIK


Pokaz slajdów.

Sztuka wczesnochrześcijańska

ARCHITEKTURA

-Kościóły, bazyliki, katedry, baptysteria, mauzolea i cerkwie
-pustelnie i klasztory

RZEŹBA

-rzeźby ukazujące Chrystura jako Dobrego Pasterza

MALARSTWO

-ikony, ukazanie świętych
-ukazanie fundatorów świątyń (mozaiki w San Vitale)

Rodzaje malarstwa bizantyjskiego

• monumentalne: freesk, mozaika
• tablicowe: ikona enkaustyczna, tempera
• miniatorskie: ilustracje ksiązkowe, gwasz
• 
  

DZIEŁA
Kościół Santa Costanza, Rzym
Bazylika św. Piotra, Rzym    fund. Konstantyna Wielkiego
Bazylika Santa Maria Maggiore, Rzym
Baptysterium przy bazylice św. Jana na Lateranie
Aula Palatina, Terwir
Dura Europa, Dom chrześcijański
Dobry Pasterz, Muzeum Watykańskie
Katakumby św. Kaliksta
Mauzoleum Galli Placydii, Rawenna
Dobry Pasterz z Mauzoleum Galli Placydii
Mauzoleum Teodoryka Wielkiego
Bazylika San Apollinare Nuovo
Kościół San Vitale
Bazylika św. Marka, Wenecja
Capella Palatina
Justynian Wielki, mozaika w San Vitale, Rawenna
Cesarzowa Teodora, mozaika w San Vitale, Rawenna
Katedra Cefalu, Sycylia (styl arabsko-bizantyjsko-normandzki)
Hagia Sophia (Sofia), Konstantynopol
Klasztor św. Katarzyny fund. cesarza Justyniana, Synaj
Goreme, Kapadocja, pustelnie kute w skale
Meteory, zespół klasztorów
Matka Boska Częstochowska (Hodegetria)
Matka Boska Włodzimierska (Eleusa)
Św. Anna, Faras
Trójca Święta (Święta Trójca), Andriej Rublow
Sobór św. Zofii, Kijów
Mury Kremla, Moskwa
Cerkiew (Sobór) Wasyla Błogosławionego, Moskwa

SŁOWNIK

Hodegetria - typ ikonograficzny przedstawienia Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus


Eleusa - typ ikonograficzny, przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem, w którym w przeciwieństwie do reprezentacyjności i chłodu wizerunków typu Hodegetrii podkreślona jest intymna, ciepła więź emocjonalna między matką i dzieckiem (Maria skłania ku Chrystusowi głowę, On przytula się i obejmuje Ją za szyję)

Pantokrator (Wszechwładca, Pan wszystkiego)  - w ikonografii przedstawienie Jezusa Chrystusa jako władcy i sędziego Wszechświata.


Baptysterium - budowla przeznaczona do ceremonii chrztu, zwykle wolnostojąca, na planie centralnym, usytuowana w pobliżu większego kościoła (katedry).



Dzieła. Pokaz slajdów.

STAROŻYTNOŚĆ -Starożytne cywilizacje

Miłego oglądania ;)

STAROŻYTNA MEZOPOTAMIA

DZIEŁA

Ziggurat z Ur
Sztandar z Ur
 Stela Hammurabiego

SŁOWNIK         lamasu, stela, ziggurat

STAROŻYTNY EGIPT

DZIEŁA

Piramida schodkowa Dżesera

Piramida Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa, Giza
Sfinks (Chefrena), Giza

Świątynia Hatszepsut, Deir-el-Bahari

Portrety Echnatona i Nefretete

Świątynia Ramzesa II i Nefertari, Abu Simbel
Grobowiec Tutenchamona, Dolina Królów
Maska Tutenhamona

Paleta króla Narmera (zjednoczenie Górnego i Dolnego Egiptu)

Kamień z Rosetty
Gęsi z Medum
Trzy tancerki, grób Nachta
Popiersie Nefretete (Nefertiti)
Amenhotep IV - Echnaton
Córki Echnatona, pałac w Tell - el - Amarna

SŁOWNIK  mastaba, piramida schodkowa, figurki uszebti, urny kanopskie, polichromia, relief

SZTUKA MINOJSKA I MYKEŃSKA

DZIEŁA

Pałac w Knossos

Sala tronowa w pałacu w Knossos

Komnata królowej, pałac w Knossos

Portret fajumski
Fresk torreadora (Tauromachia z włoskiego to walka byków), Knossos
Książe wśród lilii, Knossos
Paryżanka z Knossos
Błękitne damy z Knossos
Bogini z wężami, Kreta

Brama lwów (lwic) i mury cyklopie, Mykeny

Złota maska Agamemnona
Grób Agamemnona (Skarbiec Atreusza)

SŁOWNIK  repusowanie

STAROŻYTNA GRECJA

DZIEŁA

kuros - Apollo z Tenei

Achilles i Ajaks grający w kości, Eksekias

Bitwa pod Issos, dom Fauna, Pompeje

Światynia Hery, Olimpia

Olimpiejon - światynia Zeusa Olimpijskiego, Ateny

Partenon, świątynia Ateny Dziewicy
Erechtejon, Akropol
Posąg Ateny Partenos, Fidiasz
Teatr Dionizosa, Akropol
Amfiteatr, Epidauros
Świątynia Apollina, Delfy

Moschoforos (niosący cielę), Ateny

Doryforos (niosący włócznię), Poliklet

Dyskobol, Myron

Atena Partenos, Fidiasz

Apollo z jaszczurką, Praksyteles

Szalejaca Menada (Bachantka), Skopas

Apoksymenos, Lizyp
Trzy Mojry ze wsch. przyczółka Partenonu
Procesja panatenajska, Partenon
Artemida, Luwr
Nike z Samotraki, Luwr
Grupa Laokoona
Wenus z Milo, Luwr

Chłopiec wyciągający cierń z nogi

SŁOWNIK chryzelefantyna, kuros, kora, styl mokrych szat, kontrapost

SZTUKA ETRUSKA

DZIEŁA

Etruski nagrobek małżonków z Caere
Wilczyca kapitolińska

SŁOWNIK    tumulus

STAROŻYTNY RZYM

DZIEŁA

Akwedukt Pont du Gard

Forum cesarza Trajana

Kolumna Trajana
Relief kolumny Trajana (wojny z Datami)
Kolumna Marka Aureliusza, Rzym
Łuk triumfalny Tytusa, Rzym (zwycięstwo w Wojnie Żydowskiej)
Łuk triumfalny Konstantyna Wielkiego (zwycięstwo nad Maksencjuszem)
Pomnik konny Marka Aureliusza, Rzym
Oktawian August, Prima Porta

Ara Pacis (Ołtarz Pokoju) w Rzymie fund. Oktawiana Augusta

Panteon, Rzym fund. cesarza Hadriana (II n.e.)
Koloseum (Amfiteatr Flawiuszy)

Młoda poetka (Safona?), malowidło pompejańskie

SŁOWNIK   kaseton, potrządek wielki, porządek spiętrzony

STAROŻYTNOŚĆ - Starożytny Rzym

Rzymskie ornamenty

• bukranion
• arabeska
• groteska

ARCHITEKTURA

-bazyliki, świątynie, babtysteria, mauzolea, teatry
-mosty, akwedukty, pierwsze drogi (wszystkie drogi prowadzą do Rzymu)
-łuki triumfalne, termy

RZEŹBA

- głownie kopie greckie
-pomniki (pomnik konny Marka Aureliusza)

MALARSTWO

-głównie malowano na ścianach


4 style malarstwa pompejańskiego

• inkrusatcyjny
• architektoniczny
• kandelabrowy (egiptyzujący)
• iluzjonistyczny

DZIEŁA

Rzymski most w Alkantara
Akwedukt Pont du Gard
Akwedukt w Segowii
Mauzoleum cesarza Hadriana lub Zamek św. Anioła
Forum cesarza Trajana
Kolumna Trajana  
Relief kolumny Trajana (wojny z Datami)
Kolumna Marka Aureliusza, Rzym
Łuk triumfalny Tytusa, Rzym (zwycięstwo w Wojnie Żydowskiej)
Łuk triumfalny Konstantyna Wielkiego (zwycięstwo nad Maksencjuszem)
Pomnik konny Marka Aureliusza, Rzym
Oktawian August, Prima Porta
Popiersie Gajusza Juliusza Cezara
Ara Pacis (Ołtarz Pokoju) w Rzymie fund. Oktawiana Augusta
Panteon, Rzym fund. cesarza Hadriana (II n.e.)
Koloseum (Amfiteatr Flawiuszy)
Circus Maximus
Teatr Marcellusa, Rzym
Termy Karakalli, Rzym
Domus Aurea (złoty dom), pałac Nerona
Afrodyta Anadyomene
Villa dei Misteri
Młoda poetka (Safona?), malowidło pompejańskie
Terencjusz Neo z żoną, malowidło pompejańskie
Łuk Hadriana, Palmyra
Grupa Tetrachów
Pałac Dioklecjana, Split
Bazylika Maksencjusza i Konstantyna, Rzym
Model światyni Heroda Wielkiego, Jerozolima

porządek toskański
porządek kompozytowy

porządek wielki
porządek spiętrzony


SŁOWNIK

Kaseton (skrzyniec) - wieloboczne, najczęściej kwadratowe, zagłębienie widoczne od spodu stropu, sklepienia lub kopuły KLIK

Porządek wielki - uporządkowanie elewacji poprzez zastosowanie pilastrów, kolumn lub półkolumn obejmujących kilka (minimum dwie) kondygnacji KLIK

Porządek spiętrzony - spiętrzenie porządków architektonicznych, wprowadzenie w jednym obiekcie, na kilku kondygnacjach, porządków reprezentujących kolejno: porządek dorycki, joński, koryncki.
Przykładem takiego spiętrzenia jest Koloseum, które zamiast porządku doryckiego posiada porządek toskański KLIK


Bukranion - motyw dekoracyjny  w postaci głowy wołu, często zwieńczonej girlandami i wstęgami

Arabeska - ornament roślinny, w formie stylizowanej wici roślinnej, której często towarzyszą dodatkowe elementy (np. elementy uzbrojenia, owoce, postacie ludzkie)

Groteska - ornament roślinny składający się z wici roślinnej, w którą nierozerwalnie są wplecione inne elementy, takie jak postacie ludzkie, zwierzęta, części uzbrojenia, obrazy, owoce i inne

Dzieła. Pokaz slajdów.

STAROŻYTNOŚĆ - Sztuka etruska

Sztuka etruska  zapoczątkowuje sztukę starożytrnego Rzymu.

ARCHITEKTURA

-grobowce etruskie - tumulusy

RZEŹBA

-rzeźby (brąz)


Świątynie etruskie

• styl prosty, surowy
• baza
• gładka powierzchnia (bez kaneli)
• nie ma tryglifów i metop

DZIEŁA

Etruski nagrobek małżonków z Caere
Wilczyca kapitolińska

SŁOWNIK

Tumulus - typ grobowca w kształcie sztucznie usytuowanego pagórka.  KLIK

Dzieła. Pokaz slajdów.

STAROŻYTNOŚĆ - Starożytna Grecja

Okres archaiczny XII - V w.p.n.e.
Okres klasyczny V w. - poł. IV w.p.n.e.
Okres hellenistyczny poł. IV w. - I w.p.n.e.

(Dorowie, Jonowie)

od tych ludów greckich pochodzą nazwy porządków: dorycki i joński

ARCHITEKTURA

 -budowanie teatrów i świątyń na cześć bogów

RZEŹBA


-rzeźby, płaskorzeźby (marmur, brąz), wyroby ceramicze (wazy)
- ukazanie wyidealizowanej postaci ludzkiej

MALARSTWO

-głównie wazowe
-rodzaje malarstwa wazowego: geometrzyczne, orientalizujące, czarnofigurowe, czerwonofigurowe
-jednolita plama barwna
-polichromia rzeźb, płaskorzeź

DZIEŁA

• OKRES ARCHAICZNY

kuros - Apollo z Tenei
Achilles i Ajaks grający w kości, Eksekias
Achilles opatrujacy Patroklesa
Bitwa pod Issos, dom Fauna, Pompeje
Tolos Ateny Pronaja, Delfy
Światynia Hery, Olimpia
Światynia Artemidy, Efez
Olimpiejon - światynia Zeusa Olimpijskiego, Ateny
Partenon, świątynia Ateny Dziewicy
Erechtejon, Akropol
Posąg Ateny Partenos, Fidiasz
Teatr Dionizosa, Akropol
Amfiteatr, Epidauros
Świątynia Apollina, Delfy
Artemida z Efezu
Hera z Samos
Moschoforos (niosący cielę), Ateny

kolumny: dorycka i jońska

• OKRES KLASYCZNY

Auriga delficki (woźnica z Delf)
Zeus lub Posejdon z Artemizjonu
Doryforos (niosący włócznię), Poliklet
Diadumenos, Poliklet
Ranna Amazonka, Poliklet
Dyskobol, Myron
Atena i Marsjasz, Myron
Atena Partenos, Fidiasz
Hermes z małym Dionizosem, Praksyteles
Apollo z jaszczurką, Praksyteles
Afrodyta knidyjska, Praksyteles
Szalejaca Menada (Bachantka), Skopas
Apoksymenos, Lizyp
Trzy Mojry ze wsch. przyczółka Partenonu
Procesja panatenajska, Partenon
Artemida, Luwr
Nike z Samotraki, Luwr
Grupa Laokoona
Wenus z Milo, Luwr

kolumna koryncka

• OKRES HELLENISTYCZNY (rodzajowy realizm)

Afrodyta i Pan
Faun Braberini
Bokser, Apollonios z Aten
Chłopiec wyciągający cierń z nogi
Chłopiec z gęsią (duszacy gęś)


SŁOWNIK

Agora - inaczej rynek. Czworokątny plac, przez którego środek przechodziła główna ulica miasta. Znajdowały się na nim także mównice i siedzenia dla urzędników, a od okresu klasycznego agora była z reguły otoczona przez portyki.

Stoa - wolno stojąca, wydłużona hala kolumnowa, którą zamykała z tyłu ściana, często zdobiona malowidłami. Stoy były miejscem handlu, ale służyły też do odpoczynku lub wykonywania zadań administracyjnych. Ich podstawowym przeznaczeniem było jednak zapewnienie mieszkańcom greckich miast osłony przed deszczem i żarem słonecznym w miejscach publicznych.

Patos -kategoria estetyczna w literaturze i sztuce, używana zwykle dla przedstawiania osób i zjawisk uważanych za szczególnie ważne, przełomowe, monumentalne, traktowanych bardzo emocjonalnie, w kategoriach wielkiej namiętności, rozpaczy itp. Patos posługuje się odpowiednio dobraną, uwznioślającą retoryką, sposobem obrazowania itp., mającymi poruszyć odbiorcę.

Chryzelefantyna - (gr. chrysós - "złoto",elephántinos - "z kości słoniowej"), starożytna technika rzeźbiarska, polegająca na pokrywaniu drewnianych konstrukcji płytkami z kości słoniowej (twarz i nagie partie ciała) i złota (włosy, szaty i ozdoby), wysadzanego ozdobnymi kamieniami, oraz szlachetnymi gatunkami drewna (hebanem i cedrem). Najwybitniejsze dzieła z chryzelefantyny stworzył Fidiasz ( Atena Partenos ) KLIK

Kuros (gr. młodzieniec)- typ posagu przedstawiajacey nagiego mężczyznę z lewą noga wysuniętą do przodu, archaicznym uśmiechem i rękoma opuszczonymi wzdłóz tułowia

Kora (kariatyda) -Podpora architektoniczna w formie odzianej kobiety podtrzymujacej element architektoniczny budowli (Erechtejon, ganek kariatyd)  KLIK

Styl mokrych szat (maniera mokrych szat)-  kierunek polegający na przedstawianiu kształtów ciała ludzkiego poprzez przylegające do niego szaty (np. Nike zawiązująca sandał) KLIK

Zasada kontrapostu (kontrapost) - Zasada kompozycji polegająca na ustawieniu postaci ludzkiej, tak, aby ciężar ciała spoczywał na jednej nodze i na zrównoważeniu tej postawy lekkim wygięciem tułowia i ramienia w stronę odwrotną KLIK


Portyk - rodzaj ganku lub obejścia kolumnowego stanowiącego część wejściową budowli, niekiedy był to osobny budynek. Formy portyków określane są przez klasyczny porządek architektoniczny. KLIK

Horror vacui - tendencja do całkowitego wypełniania powierzchni obrazu motywami figuralnymi lub ornamentalnymi KLIK

Firnis - rodzaj materiału do angobowania wyrobów ceramicznych stosowany w starożytnej Grecji. Sporządzany z glinki zawierajacej tlenek żelaza. Tlenki żelaza zawarte w glince po wypaleniu przy kontrolowanym dostępie tlenu przybierały kolor od fioletowego do czarnego.



MALARSTWO WAZOWE:

styl geometryczny
styl orientalizujący
styl czarnofigurowy
styl czerwonofigurowy

jak ktoś lubi posłuchać

Starożytna Grecja -tekst
                             tekst 2

Test

STAROŻYTNOŚĆ - Sztuka świata egejskiego

DZIEŁA

• Cywlilizacja minojska

Pałac w Knossos

Sala tronowa w pałacu w Knossos
Magazyny w Knossos
Komnata królowej, pałac w Knossos
Teatr rzymski
Portret fajumski
Fresk torreadora (Tauromachia z włoskiego to walka byków), Knossos
Książe wśród lilii, Knossos
Paryżanka z Knossos
Błękitne damy z Knossos
Bogini z wężami, Kreta
Naczynie w stylu morskim, Paleastro

kolumna minojska

• Cywlilizacja Achajów

Orestes i Elektra przy grobie Agamemnona
Brama lwów (lwic) i mury cyklopie, Mykeny
Złota maska Agamemnona
Grób Agamemnona (Skarbiec Atreusza)

• 
  

SŁOWNIK

Megaron - prostokątna sala,  składająca się najczęściej z trzech części: portyku, przedsionka i właściwej sali na planie prostokąta lub kwadratu. Na środku pomieszczenia, we wczesnych budowlach mykeńskich, znajdowało się z reguły palenisko, a wokół niego cztery kolumny podtrzymujące dach.  KLIK KLIK


Repusowanie (trybowanie) - zdobienie wyrobów z blachy poprzez wybijanie na zimno wgłębień, dających po drugiej stronie wypukły wzór. KLIK


Kopuła fałszywa - kopulaste zwieńczenie krągłej sali grobowca, uzyskane dzięki koncentrycznemu układowi coraz to mniejszych pierścieni z kamieni nakładanych piętrowo. Kopułę przysypywano ziemią co tworzyło tulus - sztuczne wzgórze.

Dzieła. Pokaz slajdów.



Linki ułożone są według ilości tekstu, od najmniejszej do największej.

Sztuka świata egejskiego - tekst
                                         tekst 2 (wejdź w zakładkę sztuka etruska)
                                         tekst 3
                                         tekst 4
                                         
                       
                       

STAROŻYTNOŚĆ - Starożytny Egipt

ARCHITEKTURA

grobowce (tu. piramidy, mastaby), światynie

RZEŹBA

Płaskorzeźby, ołtarze domowe, posągi faraonów, popiersia

MALARSTWO

barwny relief, malowidła w grobowcach


DZIEŁA

Stare Państwo (XXIX - XXI w.p.n.e.)

Królowie: Dżeser, Cheops, Chefren, Mykerinos

Piramida schodkowa Dżesera
Piramida Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa, Giza
Sfinks (Chefrena), Giza
Posąg Chefrena
Posąg Dżesera
Posąg  Mykerinosa

Średnie Państwo (XXI - XVI w.p.n.e.)

Nowe Państwo (XVI- XI w.p.n.e.)

Królowie: Hatszepsut, Amenhotep IV Echnaton, Tutenchamon, Ramzes II

Świątynia Hatszepsut, Deir-el-Bahari
Świątynia Amona Ra, Luksor
Świątynia i pałac Echnatona, Tell el-Amarna
Portrety Echnatona i Nefretete
Świątynia Ramzesa II i Nefertari, Abu Simbel
Grobowiec Tutenchamona, Dolina Królów
Maska Tutenhamona



Paleta króla Narmera (zjednoczenie Górnego i Dolnego Egiptu)
Kamień z Rosetty
Gęsi z Medum
Trzy tancerki, grób Nachta
Popiersie Nefretete (Nefertiti)
Amenhotep IV - Echnaton
Córki Echnatona, pałac w Tell - el - Amarna


Rodzaje kapiteli egipskich

• kapitel palmowy 

• kapitel hatorycki

• kapitel lotosowy

• kapitel papirusowy

jak ktos lubi posłuchać

SŁOWNIK

Relief (płaskorzeźba) – kompozycja rzeźbiarska wykonana na płycie kamiennej, metalowej lub drewnianej z pozostawieniem na niej tła. Dzieło uzyskuje się poprzez rzeźbienie, kucie lub odlewanie. KLIK

Mastaba- grobowiec egipski w kształcie ściętego ostrosłupa  KLIK

Piramida schodkowa - piramida o wyraźnych piętrach. W architekturze egipskiej powstała jako szereg malejących, nakładających się na siebie mastab  KLIK

Figurki Uszebti - figurki wkładane do grobów, których zadaniem było pomaganie  i zastępowanie w wielu pracach zmarłemu KLIK

Urny kanopskie - rytualne naczynia, w których umieszczano zakonserwowane wnętrzności, wyjęte z ciała przed mumifikacją  KLIK

Polichromia - wielobarwna ozdoba malarska ścian, sufitów, podniebienia sklepień, rzeźb stosowana do dekoracji wewnętrznych i zewnętrznych.
(przykład użycia polichromii --> Posąg księcia Rahotepa i małżonki Nofret) KLIK

Ślepe wrota - płaskorzeźba na ścianie przedstawiająca drzwi, umieszczana na wewnętrzej lub zewnętrznej ścianie grobowca (mastaby). Ślepe wrota były symbolicznym wejściem do świata pozagrobowego. Nad nimi umieszczano stelę z imieniem i wizerunkiem zmarłego a przed nimi stół przeznaczony do składania ofiar.
KLIK


Dzieła. Pokaz slajdów.

STAROŻYTNOŚĆ - Starożytna Mezopotamia

3500 - 500 p.n.e.

(Sumerowie, Akadyjczycy, Babilończycy, Asyryjczycy, Persowie)

Między Tygrysem a Eufratem (Mezopotamia gr. mezzo - między, potamos - rzeki).

ARCHITEKTURA

- pierwsze budowle z gliny, słomy, później zastapione zostają suszoną cegłą
- w centrum miasta ośrodek kulturowy - świątynia (ziggutar)

RZEŹBA

- niewielkie płaskorzeźby
-pojawienie się steli i lamassu



SŁOWNIK

Lamassu -  w sztuce asyryjskiej, posąg wyobrażający skrzydlatego byka o ludzkiej, brodatej twarzy, czyli tzw. istotę zoomorficzną

Stela -prostokątna płyta kamienna ustawiona pionowo, wykorzystywana do reliefowego przedstawiania ważnych wydarzeń z dziejów, ukazująca dokonania władców oraz wydarzenia religijne

Ziggurat - rodzaj wieży ze świątynia na szczycie; zespół budynków sakralnych otoczonych murami niedostępnymi dla ludzi


DZIEŁA

Ziggurat z Ur
Sztandar z Ur
Stela Sępów
Gudea, króla Lagasz

• Sztuka Starobabilońska

Stela Hammurabiego

• Sztuka Nowobabilońska

Ziggurat Etemenanki, (Boga Marduka), Babilon
Brama  Isztar, Babilon

• Sztuka Asyrii

Pałac Sargona II, Durszarrukin
Byk Lamassu, pałac Sargona II, Durszarrukin
Relief z ranną lwicą, pałac Assurbanipala, Niniwa


Dzieła. Pokaz slajdów.

SZTUKA PRADZIEJOWA

Człowiek - od ok. 1 mln lat temu
Na ziemiach polskich - 200 tys. lat p . n. e.
PALEOLIT - 550 tys. lat p. n. e.                         Początki sztuki - 35 tys. lat p.n.e.
MEZOLIT - 8 tys. lat p. n. e.
NEOLIT - 6 tys. lat p. n. e.
EPOKA BRĄZU - do 700 r. p. n. e.
EPOKA ŻELAZA - do 450 r. p. n. e.

TECHNIKA

narzędzia: palce, pędzelki z włosiem, pióra, patyczki, dmuchawki

farby: z minerałów wydobywanych z ziemi, które mieszano z wodą lub tłuszczem(m.in.ochra), zwęglone szczątki zwierząt

brązy, żółcienie, czerwienie, czerń i biel

podłoże: wykorzystywanie wypukłości, wklęśnięc i załomów ścian,by  podkreślić anatomię zwierzęcia

ŚRODKI ARTYSTYZNE

• stosowanie kresek i linii
• uchwycenie ruchu zwierząt
• sylwetowe ujęcie ustępuje miejsca sugestii bryły
• postacie płaskie  o jednolitym natężeniu walorowym i nasyceniu, plama barwna 
• dominowało uproszczenie i schematyczność ,które przekształciło się w realizm
• umowne znaki, schematycznie ujęta głowy i części zwierząt
• wizerunki  są coraz dokładniejsze, proporcje są zgodne z naturą, jest dużo szczegółów 

Słownik 

ornament - motyw zdobniczy, pojedynczy lub powtarzający się regularnie w określonym rytmie.

idol - uproszczony, schematyczny wizerunek bóstwa. KLIK

motyw - najmniejsza elementarna jednostka świata przedstawionego dzieła

menhir - nieociosany lub częściowo obrobiony głaz. Pełnił funkcję kultu. KLIK

dolmen - budowla megalityczna  pełniąca funkcę grobowca. Składała się z głazów wkopanych pionowo w ziemię i wielkiego płaskiego bloku skalnego, który był na nich ułożony. KLIK

kromlech - krąg zbudowany z ustawionych pionowo kamieni, często wokół grobowca lub miejsca kultu. Pełnił on funkcje kalendarza lub światyni (sakralne). KLIK

jak ktoś lubi posłuchać o sztuce

DZIEŁA

• Paleolit

Paleolityczna Wenus z Willendorfu
Grota w Lascaux, Francja
Grota Altamira, Hiszpania
Tassili, Algieria

• Neolit

Catal Hoyuk

• Epoka Brązu i Żelaza

Biskupin, ludnośćź kultury łużyckiej
Posąg Światowida, Zbrucz


Dzieła. Pokaz slajdów.